Boek redigeren: De laatste fase
Jouw boek laten redigeren? Een boek is nooit af, althans niet totdat je besluit het te publiceren. Maar tot dat moment ben je druk bezig met de redactie van jouw werk. In die laatste fase van jouw boek redigeren, gaan veel mensen de mist in. Hoe voorkom je dat jouw boek redigeren niet ten koste gaat van de kwaliteit van je boek?
Wanneer stop je met jouw boek redigeren?
Jouw boek redigeren is misschien wel net zo belangrijk als jouw boek schrijven en er komt altijd een fase waarin het wijs is om het redigeren van je boek aan een ander over te laten. Wanneer wordt het tijd om te stoppen met sleutelen en schrappen, herschrijven en aanvullen, weglaten en verplaatsen? Kortom: Wanneer stop je met jouw boek redigeren en laat je het aan een professionele redacteur over?
Jouw boek laten redigeren door professionele redacteur? Neem direct contact op of vraag een adviesgesprek aan.
De eerste fase van je boek redigeren
Je bent jaren bezig geweest met het schrijven van je boek en het moment is gekomen dat het boek in essentie staat. De ruwe versie is klaar. Dat geeft een zekere voldoening, maar iedereen die weleens een boek heeft geschreven, weet ook dat het boek redigeren heel wat om het lijf heeft. De eerste fase van je boek redigeren is de moeilijkste en tegelijkertijd ook de makkelijkste, namelijk: Leg het boek weg en kijk er even helemaal niet naar om.
Waarom dan, vraag je je af? Hoe langer je naar je eigen teksten kijkt, hoe moeilijker het wordt om te zien wat er beter kan. Tot op zekere hoogte is het goed als een tekst die je zelf hebt geschreven je wat minder beroert, maar als die fase voorbij is en je begint jouw teksten bijna uit je hoofd te kennen, loop je het risico dat je over zaken heen leest. Kleine foutjes en herhalingen vallen je dan niet meer op, niet de schoonheid van de tekst, maar ook niet wat er eventueel aan schort.
Aangezien je aan je boek gehecht bent geraakt, is jouw kindje links laten liggen misschien even lastig. Je stond er maanden of jaren mee op en ging er mee naar bed; een soort lege nest syndroom, maar dan anders. Daar kan je een beetje onwennig van worden. Misschien heb je het gevoel dat je niks om handen hebt en slaat de verveling toe. Toch is lummelen de beste manier om jezelf door deze periode van onthouding heen te slaan.
Niet-schrijven boost je creativiteit
De Amerikaanse psycholoog Michael Guttridge pleit al jaren voor lummelen als bezigheid. Hij betoogt dat niksen de productiviteit en creativiteit een boost geeft. Als je moeite hebt met het wegleggen van je boek, lees dan ter inspiratie onderstaande quote van deze fervent voorstander van lummelen en laat je onderbewuste rustig zijn werk doen voor je aan deze fase van je boek redigeren begint: “Wasting time is about recharging your battery and de-cluttering.”
Zeer aan te raden dus, om jezelf de tijd te gunnen om even van het schrijfproces bij te komen, en dat betekent dus ook om even helemaal niet aan het boek te denken. Het boek en het schrijfproces helemaal loslaten kan je de beste inzichten geven om de laatste meters van je boek redigeren succesvol te maken en er alles uit te halen wat erin zit. Natuurlijk heeft de een meer moeite met dat loslaten dan de ander, concentreer je dus vooral op andere dingen tijdens deze fase van onthouding zoals:
- Ga lekker met de hond wandelen;
- Kijk een serie op Netflix;
- Misschien hou je van puzzelen?
Wanneer je jouw boek dan, na een paar weken weer ter hand neemt, zul je zien dat het in een keer duidelijk zichtbaar is waar zaken nog beter kunnen, waar je dingen over het hoofd hebt gezien en waar nog foutjes stonden.
Je boek redigeren, hoe ver ga je?
Is het je gelukt om even afstand te bewaren? Heel goed, dan is nu de tijd om met een frisse blik je manuscript door te lopen. Print het manuscript uit zodat je het van papier kunt lezen en er lekker ouderwets met de pen in kan kliederen aan de kantlijn, pijltjes kan trekken etc. Weer een stukjes wetenschappelijke onderbouwing: Als je gewoon leest voor je plezier maakt het niet uit of je van papier of van een beeldschep leest, maar wil je de tekst en wat je leest beter integreren, dan kun je beter van een vel papier lezen. Dat je beter van papier je boek kunt bewerken bepleit ook onderwijspsycholoog Paul Kirschner.
Volgens Kirschner lees je dan wel sneller van een scherm, maar je onthoudt specifieke details veel minder goed. Het globale verhaal begrijp je, maar voor echt diep lezen moet je papier gebruiken.’ Hoe het komt dat lezen van papier je in staat stelt meer te zien en meer op te slaan, heeft volgens de onderwijspsycholoog te maken met de mentale kaart die we met onze hersenen maken. Je onthoudt niet alleen wat er staat, maar ook waar je het hebt gelezen, op welke pagina. Zo loop je als het ware over een pad door je boek en krijgt het een fysieke vorm. Dat bevordert het houden van overzicht en inzicht in wat er staat.
Geef je boek uit handen: de beste redacteur
Wat een heerlijk gevoel, die helderheid als je na een week of twee van onthouding je boek leest en ineens alle puzzelstukjes op hun plek vallen. Maar ook aan deze fase komt een einde. Wat volgt is de fase van het zoeken van een goede redacteur. Dat kan een vriend of vriendin zijn die in het onderwijs of het boekenvak werkt, of iemand die gewoon veel gevoel voor taal heeft. Liever geen familie want die zijn veel te mild!
Natuurlijk kun je ervoor kiezen om een professionele redacteur in te schakelen die de laatste redactie van je boek doet. Hoe objectiever de partij die je hiervoor aanstelt, hoe beter. Een professionele redacteur zal jouw boek met integriteit beoordelen en redigeren. Hij weet hoe belangrijk het boek voor je is, maar durft ook eerlijk te zijn en de darlings - die ongetwijfeld de tand des redactie hebben doorstaan, genadeloos omver te werpen.
Wat jij niet weg durfde te gooien, omdat je te zeer gehecht was geraakt aan het geschrevene, mietert de beste redacteur met liefde voor je in een apart mapje, waar je er nog af en toe naar kunt kijken. Een goede redacteur zal je ook wijzen op bepaalde onjuistheden, hij zal vraagtekens zetten aan de kantlijn en suggesties doen. Hij zal herhalingen, foutjes en bepaalde omschrijvingen veranderen, en dat allemaal op een manier dat jij nog steeds het laatste woord hebt: het blijft ten slotte jouw verhaal.
