De kunst van het autobiografisch schrijven: een handleiding voor jouw levensverhaal
Je leven op papier. Iets wat veel mensen graag willen, maar niet veel mensen komen uiteindelijk tot een boek. Je levensverhaal schrijven vraagt om toewijding maar ook om een goede planning en structuur. Lees onze basishandleiding voor het schrijven van je levensverhaal.
Je levensverhaal schrijven, waarom?
Weten waar we vandaan komen is belangrijk, maar de interesse in hoe het onze ouders verging komt vaak later pas, soms te laat. Hoe we zijn opgevoed en waarom we bepaalde keuzes maken houdt verband met wat onze ouders deden. Daarom is het zo ontzettend waardevol om een boek te kunnen lezen, het verhaal van je ouders en als ouder naar je kind, om iets achter te laten waar zij op het juiste moment in hun leven naar uit kunnen reiken.
Onbeantwoorde vragen beantwoord
Vaak blijven veel vragen over het leven onbeantwoord. Een levensboek geeft antwoord op de vragen die kinderen en kleinkinderen misschien pas veel later in hun leven stellen. Sommigen mensen koesteren de wens om een biografie te schrijven louter voor de kinderen, anderen willen een persoonlijk verhaal delen, soms een trauma, voor lotgenoten of ter verwerking van een (pijnlijke) geschiedenis.
Welk motief je ook hebt om een boek te schrijven over je leven; om de droom werkelijkheid te maken heb je handvatten nodig of een handleiding voor het schrijven van een boek.
Bij Stijlfiguur tekstbureau werken we met gepubliceerde schrijvers die bakken ervaring hebben met het optekenen van belangrijke levensverhalen. Mocht je iemand zoeken die je kan helpen met het tot stand brengen van je boek, neem gerust contact op.
Starten met je levensverhaal. Eerst even dit
Je hebt de keuze gemaakt om een boek te schrijven over je leven of een belangrijk deel ervan. Gefeliciteerd. De knoop doorhakken is dapper, maar voor je ijverig achter je computer kruipt en in het wilde weg aan het typen slaat, even twee vragen:
- Over welke delen of welk deel van je leven gaat jouw boek?
- Voor wie schrijf je het boek, wat is de doelgroep?
Het zijn maar twee vragen, maar wel precies de vragen die ervoor zorgen dat jouw verhaal al globaal vorm krijgt. Met het beantwoorden van deze vragen creeër je de kapstok waar je de details en verhalen van je leven aan op kan hangen, het geraamte van je boek zo je wilt.
Structuur aanbrengen in je levens(verhaal)
Nu je bovenstaande vragen hebt beantwoord en tot op zekere hoogte een kader hebt geschapen voor jouw levensverhaal kunnen we door met de volgende stap; mijmeren. Dat klinkt misschien wat vaag maar alles wat op papier komt te staan vindt eerst in je hoofd plaats, altijd. Mijmeren en wandelen of beter, mijmerend wandelen, zorgt ervoor dat je creativiteit op gang komt. Wandel en mijmer er op los, ga terug in de tijd en hou je notitieblok bij de hand. Stel jezelf de volgende vragen:
- Wat zijn mijn belangrijkste herinneringen?
- Welke gebeurtenissen in mijn leven deden mij bepaalde keuzes maken of juist niet maken?
- Welke personen hebben in mijn leven een grote rol gespeeld?
- Op basis van deze vragen, is er een bepaalde lijn in mijn verhaal terug te vinden, bepaalde thematiek die steeds maar terugkomt?
Herinneringen opdiepen, uitdagend maar gezond
Nadenken over de sleutelmomenten in je leven, en de mensen die een sleutelrol in je leven speelden, roept veel herinneringen op, en soms brengt het ook oud zeer naar de oppervlakte. Dat is iets waar je op beducht moet zijn wanneer je de keuze maakt om je eigen levensverhaal te schrijven. Schrijven over persoonlijke gebeurtenissen, blijkt keer op keer uit onderzoek, kan voorkomen dat je gezondheidsklachten ontwikkelt, een conclusie getrokken uit onder andere de Adverse Childhood Experiences Study
Je gevoelens en herinneringen concreet maken in de vorm van een verhaal en misschien wel een boek, kan veel mentale ruimte scheppen. Het is een manier om de bezem door je psyche te halen en oud zeer te verplaatsen van je hoofd naar het blad. Een onderzoek wees zelfs uit dat mensen vlak na het schrijven een lagere bloeddruk en hartslag hebben.
In het wilde weg schrijven
Nu je belangrijke momenten in je hoofd de revue hebt laten passeren is het eindelijk tijd om zituren te maken en de verhalen op te pennen. Wees daarbij niet streng voor jezelf maar schrijf lekker in het wilde weg. Associatief schrijven levert vaak de mooiste scenes op. Dat orderen komt later wel. In het wilde weg schrijven voelt vaak als een sprong in het diepe maar als je eenmaal op stoom bent, zul je zien dat het vanzelf gaat, iets wat ook wel 'flow' wordt genoemd.
Je zult merken dat de verschillende verhalen die je opschrijft met elkaar verbonden zijn. Dat noemen we ook wel de rode draad en daar leiden we de thematiek uit af. Je boek kent vaak meerdere thema's die het hoofdthema ondersteunen. Voorbeeld van thematiek van je boek kunnen zijn: identiteit, verlies, liefde, verbondenheid, religie, eenzaamheid etc. Thema's die deze overkoepelende thema's kunnen ondersteunen kunnen zijn: doorzettingsvermogen, gezonde hechting, ambitie, sensitiviteit, gezondheid, spiritualiteit, vriendschap, schoonheid etc.
In het stolsel van het associatief schrijven zal de thematiek zich vanzelf openbaren en daar kun je, bij het verder uitwerken van je boek, op voortborduren. Zodra het duidelijk is wat de dieper liggende thema's van je boek zijn, is het ook makkelijker om te kiezen welk scenes wel en niet relevant zijn voor je boek en zo komen we steeds een stap dichterbij een boek met een duidelijke lijn; een begin, midden en eind.
Over andere mensen schrijven
Je ontkomt er niet aan, over andere mensen schrijven tijdens het schrijven van je levensverhaal en dat levert vaak veel vragen op want, mag je zomaar over iedereen schrijven wat je wilt? Een belangrijk aspect van het schrijven van je boek is perspectief. Een levensverhaal door jou zelf geschreven is per definitie een ik-boek. Jij schrijft vanuit de eerste persoon over jouw ervaring en die is ook per definitie persoonlijk.
Mensen die worden opgevoerd in jouw boek zullen altijd een andere ervaring hebben van de gebeurtenis dan jij, en soms leidt dat tot botsing. Tenzij je van de pen leeft en de stellige overtuiging aanhangt dat schrijven boven alles gaat, ook de eventuele gekwetste gevoelens van anderen, doe je er verstandig aan om als je over anderen schrijft altijd context te bieden. Nuance aanbrengen in verhalen waar andere mensen bij betrokken zijn is belangrijk.
Indelen van je levensverhaal, volgorde
Je hebt mooie, betekenisvolle scenes geschreven en een aardig idee van wat je precies wilt vertellen. Nu komt een belangrijke stap in het tot stand brengen van je levensverhaal en dat is bepalen hoe je het boek wilt indelen. Deze stap; het leggen van de puzzel is een uitdagende maar ook een leuke stap want het brengt je dichter bij een concreet boek.
Je kunt je boek opdelen in verschillende delen, een logische keuze is de opdeling van je boek in drie delen, namelijk het begin, het midden en het eind. Aan deze drie delen kun je een tijd verbinden, bijvoorbeeld vroege jeugd, adolescentie en volwassen leven en deze drie fases kun je weer concretere scenes hangen, de scenes die je al geschreven hebt. Zo ontstaat de eerste grove schets van je leven en je levensverhaal.
Je boek laten tegenlezen
Vrienden en familie laten tegenlezen is een goede manier om voor je tot publicatie overgaat, te ontdekken wat de reacties zijn op het geschrevene en of er misschien her en der sprake is van blinde vlekken. Door mensen die zelf in het boek voorkomen te laten tegenlezen geef je ze de mogelijkheid om aspecten die gevoelig liggen aan te passen of zo nodig te verwijderen mits het niet ten koste gaat van de kwaliteit van je boek.
Het zijn vaak de scenes die je als schrijver zelf als onschuldig zou omschrijven, die ineens in het verkeerde keelgat kunnen schieten bij betrokkenen. Gevoeligheden zijn altijd persoonlijk en hoewel je er niet in moet doorslaan, mag je best rekening houden met de gevoelens van anderen. De beste tegenlezers zijn echter geen familieleden, maar objectieve lezers of bijvoorbeeld een redacteur die je inhuurt.
Een objectieve lezer kijkt naar de structuur van je boek, de stem, de thematiek en de algehele leeservaring. Blijf je als lezer geboeid? Zijn er delen van het boek of scenes die minder interessant zijn, val je wellicht hier en daar in herhaling? Een objectieve redacteur of tegenlezer kan je manuscript, als er eenmaal een mooi eerste versie ligt, naar een hoger plan tillen.
Ben je zelf bezig met je levensverhaal en zou graag hulp willen van een redacteur of schrijver, we maken graag vrijblijvend kennis om je boek te bespreken en te ontdekken hoe we je het beste van dienst kunnen zijn. Mail naar info@stijlfiguurtekstbureau.nl, bel of stuur een whatsapp bericht naar +31624317776
Van onze redactie.