We krijgen ontzettend veel vragen over de mogelijkheden van het uitgeven van een boek. Er zijn grofweg twee manieren om je boek uit te geven.

1. Je boek onderbrengen bij een klassieke uitgeverij
2. Je boek zelf laten drukken en publiceren (selfpublishing)

Hieronder lees je alles over de klassieke weg: Je boek uitgeven bij een uitgeverij. Waar moet je wezen? Hoe gaat dat in zijn werk? Wat moet je wel en zeker niet doen?

Je boek uitgeven bij een uitgeverij

Het uitgeven van een boek is nogal spannend. Straks gaat iedereen wat vinden van het boek waar jij maanden of misschien jaren aan gewerkt hebt. Het is eigenlijk een afschuwelijk gevoel, dat publiceren van je boek, maar iedere schrijver wil het; de eeuwige paradox. Voordat je je volop druk kunt gaan maken over het eigenlijke publiceren en wat er dan allemaal op je af zal komen - lovende en vernietigende recensies, lovers, haters, publiciteit, etc…- moet je eerst zorgen dat jouw boek de wereld in geholpen wordt, richting die bevreesde lezer.

Je boek laten uitgeven door een klassieke uitgeverij; dat willen heel veel schrijvers en daarom lukt het natuurlijk niet iedereen om zijn boek bij een mooie uitgeverij onder te brengen. Kies je toch voor deze manier van uitgeven omdat jij een geboren schrijver bent of jij iets geschreven hebt wat iedereen moet lezen, dan is dit hoe je te werk gaat:

Welke uitgeverij kies je?

Er zijn verschillende soorten uitgeverijen waar je als schrijver uit kunt kiezen. De eerste stap is ontdekken welke uitgever bij jou past. Stel jezelf de vraag: Wat vind ik nou echt een mooie uitgeverij? Maar ook: Welke uitgever past bij het boek dat ik geschreven heb? Er zijn uitgevers die zich richten op urgente en hedendaagse thema’s, uitgevers die zich richten op hoogstaande literatuur of juist op populaire fictie en non-fictie, op geschiedkundige onderwerpen, kinderen of reisverhalen. Voor ieder soort boek is wel een fonds te vinden. Wat heb jij specifiek te bieden en welke uitgever past daarbij?

Kies de uitgever die bij je past als schrijver, en als mens

Iedere uitgever heeft een bepaalde handtekening, een stijl van werken die jou wel of niet aanspreekt. Kijk naar de schrijvers binnen het fonds, de manier waarop boeken worden vormgegeven, het logo van de uitgeverij, en natuurlijk de hele manier waarop boeken de wereld in worden gebracht. Naar welke bladen, kranten en tijdschriften worden boeken gestuurd? Door wie worden ze opgepakt? Hoe werkt de publiciteitsafdeling van de uitgever? Zijn ze van de oude stempel of gaan ze met hun tijd mee? Kijk op de websites van uitgeverijen en Google erop los. Redacteuren bepalen uiteindelijk welke boeken er worden gepubliceerd. Doe je speurwerk en kies wat bij jou past, als schrijver en als mens.

Literair of populair?

Mocht je in je hoofd hebben: ‘Ik wil per se bij een vooraanstaande, literaire uitgeverij mijn boek uitgeven.’ Denk hier eens over na: Grote uitgevers die al naam hebben gemaakt, hebben soms – zeker niet altijd - minder aandacht voor de publiciteit van het boek na publicatie. Ze werken veelal op de klassieke manier, namelijk: Persbericht versturen, boekpresentatie, recensenten bellen etc. Per boek is er maar beperkt tijd en budget voor de marketing en vaak hebben bepaalde boeken meer prioriteit dan andere boeken. Dat kan in je voordeel werken maar zeker ook in je nadeel.

Publiciteit is een ontzettend belangrijk onderdeel van het boek. Kies dus voor een uitgever die hier voldoende aandacht aan besteed en die met zijn tijd mee gaat. Hoewel ook de klassieke uitgevers steeds meer aan online marketing doen, zijn het toch de wat jongere ondernemingen die zich meer op online marketing richten. Wat dat betreft kun je beter kiezen voor een moderne partij die volop aan het experimenteren is met sociale media en nieuwe manieren van publiceren. Welke uitgeverijen dat bijvoorbeeld zijn, zal ik je zo vertellen.

Laat je niet afschrikken

Laat je niet meteen afschrikken door grote namen of de literaire status van een uitgever. Het zijn ook maar gewoon fondsen die hun hoofd boven water moeten houden en altijd op zoek zijn naar boeken die goed verkopen, de volgende bestseller. Onderzoek alle mogelijkheden, ook de kleinere, meer commerciële uitgeverijen. Die hebben vaak ontzettend veel te bieden en zijn niet zo bezig met prestige; dat kan ook een verademing zijn natuurlijk.

Uitgeverijen op een rijtje

Ik zal wat grote en kleinere uitgeverijen noemen die ik sympathiek vind, maar dit zijn ze zeker niet allemaal. Ga dus zeker zelf ook op onderzoek uit. Er zijn veel uitgeverijen in Nederland, en de laatste jaren zijn er ook steeds meer kleine uitgeverijen bijgekomen die zich allemaal op een andere manier op de kaart proberen te zetten. 

De Bezige Bij (literair)

De Bezige Bij is een van de belangrijkste literaire uitgeverijen van Nederland en Vlaanderen voor de uitgave van zowel Nederlandse als vertaalde literatuur, fictie en non-fictie. De uitgeverij ontstond in de illegaliteit rond een groepje Utrechtse studenten, die, onder aanvoering van Geert Lubberhuizen, met verschillende uitgaven hun activiteiten in het verzet financierden.

De Bezige Bij staat geen specifieke literaire stroming voor, maar boeken binnen dit fonds, willen altijd de beste zijn in hun categorie. Het fonds van De Bezige Bij is breed georiënteerd. Het zwaartepunt ligt bij De Tweede Wereldoorlog en geschiedenis in het algemeen. Memoires en biografieën zijn belangrijke genres, maar ook boeken over actuele politiek, maatschappijkritiek, religie, kunst, cultuur en economie van toonaangevende auteurs uit binnen- en buitenland verrijken het fonds in toenemende mate.

Thomas Rap 

Onder het dak van de Bezige Bij huist ook Uitgeverij Thomas Rap als een zelfstandig imprint van de uitgeverij. Thomas Rap dankt zijn naamsbekendheid vooral aan de populaire boeken van Youp van ’t Hek. Rap staat bekend om zijn humorvolle boeken met auteurs als Herman Finkers en Japke-d. Bouma. Maar Rap kent ook een literaire traditie met schrijvers als Bert Natter en Thomas Heerma van Voss. De laatste jaren profileert Thomas Rap zich steeds meer met literaire non-fictie zoals van auteurs Auke Kok, Mathijs Deen en Yuval Noah Harari.

Ambo l Anthos uitgevers (literair)

Ambo|Anthos uitgevers heeft een vooraanstaande plaats in het Nederlandstalige literaire landschap. De uitgever brengt een breed scala aan titels uit. In 1963 richtte schrijver Herman Pijfers uitgeverij Ambo op. Het ging hier aanvankelijk om een non-fictie fonds, aangevuld met standaardwerken uit de klassieke tijd in hedendaagse vertalingen in de reeks Ambo-klassiek. Sinds het samengaan in 1996 met uitgeverij Anthos geeft het fonds van Ambo|Anthos kwalitatieve boeken uit binnen de genres non-fictie, fictie en thrillers van bijvoorbeeld Nicci French, Brett Easton Ellis en Per Olov Enquist. Ook namen als Herman Koch, Tatiana de Rosnay, Saskia Noort en Esther Verhoef zijn inmiddels niet meer weg te denken uit de Nederlandse bestsellerlijsten.

Atlas Contact (Literair)

Uitgeverij Atlas Contact, opgericht in 1887, is een literaire uitgeverij met een breed en veelzijdig fonds. De uitgever publiceert zowel Nederlandse en vertaalde fictie als non-fictie in de categorieën geschiedenis, filosofie, management, psychologie en natuur. Atlas Contact laat zich graag voorstaan op originaliteit, onafhankelijkheid van geest, nieuwsgierigheid, en hoge kwaliteit van stijl en inhoud.

Prometheus (Literair, commercieel)

Mai Spijkers die in 1989 Prometheus startte had het idee om zowel kwalitatieve literaire fictie en diepgaande non-fictie binnen één uitgeverij uit te geven. Prometheus wordt wel gezien als een brutale uitgeverij die bereid is risico’s te nemen, en kwaliteit combineert met een scherp oog voor commerciële potentie. Hier vind je zowel literaire als populaire fictie en non-fictie.

Meulenhoff (literair, commercieel)

Meulenhoff geeft zeker ook literatuur uit maar is overwegend commercieel van inslag. Ze hebben ook een thrillerfonds en een romance fonds. Zij geven bijvoorbeeld ook Tim Hofman uit, de versjes van Lars, en Hendrik Groen. Als je echt een literaire carrière nastreeft zou ik hier niet perse heengaan, maar het is natuurlijk niet verkeerd om hier te beginnen.

HarperCollins Publishers (commercieel)

Dit is de op een na grootste boekenuitgever voor consumenten ter wereld, met vestigingen in zeventien landen. De uitgeverij bestaat ruim 200 jaar en brengt jaarlijks zo’n 10.000 nieuwe boeken uit in zestien talen. Onder de auteurs van HarperCollins, die boeken in tientallen genres schrijven, bevinden zich winnaars van de Nobelprijs, de Pulitzerprijs, de National Book Award, de Newbery Medal, de Caldecott Medal en de Man Booker Prize. Dit is een super commercieel bedrijf dat alles uit de kast zal halen om jouw boek goed te verkopen.

Xander (commercieel)

Deze uitgever van Sander knol doet het super goed en is ook zeer commercieel. Ze staan momenteel met een stuk of tien boeken in de top 60. Xander Uitgevers biedt lezers, schrijvers en boekverkopers een aantrekkelijk en hedendaags alternatief. Een Xander-boek is vrij van traditionele genre-grenzen. Deze uitgever weerspiegelt naar eigen zeggen de smaak van de moderne lezer en de voorkeuren van het Nederlands en Vlaams lezerspubliek. 

Das Mag (Literair, commercieel, vernieuwend)

De kleinere uitgeverijen zijn up and coming de laatste jaren. Sommige van die jonge uitgevers doen het best wel goed. Het begon met Das Mag, althans, dat was een uitgever die zich op een heel andere manier op de kaart zette. Deze uitgever heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een uitgever die niet heel veel boeken uitgeeft, maar wel heel divers in genres. Literatuur, poëzie maar bijvoorbeeld nu ook een voetbalboek en een scheurkalender. Het is een uitgever die experimenteert en een frisse wind in de wereld van toch wat grote stugge fondsen. Das Mag kiest voor boeken die goed gepitched kunnen worden. Daarin blinken zo uit. Hip, online en vernieuwend.

Koppernik (Klein, literair, zorgvuldig)

Een kleine, succesvolle uitgeverij die de literaire lat erg hoog heeft liggen. Koppernik werd opgericht in december 2013 met de ambitie om eigenzinnige, gedurfde en uitdagende boeken uit te geven. De nadruk ligt op Nederlandse fictie, maar ook vertaalde literatuur, non-fictie, poëzie, vertalingen, zolang ze maar origineel zijn en over voldoende kwaliteit beschikken. Deze uitgever ontvangt graag manuscripten!

Kleine Uil (Klein, literair, sympathiek)

Uitgeverij kleine Uil is in 2000 opgericht om het tijdschrift Tzum te gaan uitgeven. Het fonds bestaat uit poëzie, romans en boeken over kunst en cultuur. Uitgeverij kleine Uil is een onafhankelijke, sympathieke uitgeverij.

Uitgeverij Jurgen Maas (Klein, literair, Midden-Oosten)

Een uitgeverij in Amsterdam die zich richt op Nederlandse en vertaalde literatuur (proza en poëzie) en literaire en journalistieke non-fictie, met speciale aandacht voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Jurgen Maas is altijd op zoek naar mooie, bijzondere, urgente en wel een beetje actuele boeken.

In de knipscheer (Klein, literair)

Deze uitgever bestaat al heel lang. Auteurs als Herman Brusselmans en Tom Lanoye zijn daar ooit begonnen. Uitgeverij in de Knipscheer is een kleine uitgever met een hele goede neus voor talent.

Jezelf in de kijker spelen

Uitgeverijen zoeken actief naar nieuw (literair) talent. Dat doen ze door literaire tijdschriften in de gaten te houden zoals Hollands Maandblad, De Revisor en Extaze. Redacteuren van de grote uitgevers zijn vaak te vinden op literaire festivals, bijeenkomsten, beurzen, en noem maar op. Het is altijd goed om je gezicht daar te laten zien en, als je niet al te schuw bent, een praatje met een redacteur aan te knopen. Onderschat nooit de kracht van netwerken. 

Het Boekenbal, boekpresentaties, literaire festivals, beurzen en feestjes. Mocht jij van schaamte en valse bescheidenheid geen last hebben. Ga er dan voor! Het is super effectief om jezelf in de kijken te spelen. Niet alleen omdat mensen graag mensen willen zien, ook omdat het schrijverschap tegenwoordig veel meer gaat over jouw als personality. Vroeger lazen mensen boeken omdat ze verhalen wilden lezen. Tegenwoordig lezen mensen boeken omdat ze schrijvers willen lezen.

Uitgeverijen krijgen ontzettend veel boeken opgestuurd. Het manuscript, waar jij met zo veel liefde aan gewerkt hebt, belandt aanvankelijk dan ook op de zogenaamde ‘slushpile’ van de uitgeverij en om daar uitgepikt te worden is niet zo eenvoudig. Zelfs manuscripten die later geprezen werden, zijn weleens door slushpiles geglipt, tot grote spijt van de uitgever die zo’n parel aan zich voorbij liet gaat. Komt een vrouw bij de dokter van Kluun, een bekende bestseller, werd bijvoorbeeld door menig redacteur afgewezen voordat het eindelijk werd opgepikt.

Let wel, dit zijn de uitzonderingen die de regel bevestigen. Feit blijft dat het insturen van je manuscript niet de beste manier is om jezelf en je boek in de kijker te spelen en dat begeerde contract te krijgen. Maar als je er ondanks alle waarschuwingen en disclaimers toch voor kiest om je manuscript naar een uitgeverij te sturen, dan zijn er een aantal zaken die je kunt doen om de kans dat jouw manuscript eruit wordt gepikt, groter te maken.

Print je boek uit als manuscript, niet als boek

Print je manuscript uit op A4 formaat en kies voor het lettertype Courier of Courier New. Ik heb een redacteur weleens horen zeggen over manuscripten die er al te veel als een boek uitzagen: ‘Dat bepalen wij wel.’ Nou was dat maar een opmerking van een redacteur; maar baat het niet, dan schaadt het niet.

Schrijf een inleidende brief

Schrijf een korte inleidende brief waarin je jezelf voorstelt. Beschrijf kort waar het boek over gaat, zeg iets over je achtergrond maar niets over je talent. Dat bepalen zij wel. Zorg dat de inleidende brief zo is geschreven dat hij nieuwsgierig maakt om ten minste de eerste pagina van het manscript te lezen. Als die eerste pagina goed is geschreven, en de redacteur is enthousiast, dan zal hij het manuscript mee naar zijn bureau nemen en er later nog eens een blik op werpen. Let op! Manuscripten hebben meestal geen prioriteit. Ze worden bekeken op minder drukke momenten. Dat brengt me bij het volgende punt: geduld. 

Na het opsturen van je manuscript, zal je maanden moeten wachten. Ga er niet vanuit dat je een week later al een belletje of een brief krijgt. Het kost tijd voor de uitgeverijen om alle manuscripten te beoordelen. Als het manuscript wordt goedgekeurd, zul je worden uitgenodigd op de uitgeverij om kennis te maken. Als je manuscript niet wordt goedgekeurd ontvang je een bericht met als strekking iets van: 'Helaas past uw manuscript niet binnen ons fonds.' Mocht dat laatste het geval zijn, gooi dan niet de handdoek in de ring. Een echte schrijver wordt stelselmatig afgewezen om toch weer door te gaan met schrijven, lijden en zoeken, en dan komt op een gegeven moment de dag dat iemand dat ziet.

Ben je zelf bezig met het schrijven van een boek of heb je een boek afgerond en zou je graag een goede redacteur in de arm nemen? Neem eens contact op. We kijken graag hoe we je op de beste manier van dienst kunnen zijn.